Kredytobiorca, który zdecyduje się na skorzystanie z usług pośrednika chce mieć pewność co do jego kwalifikacji. Obecność w I dziale Rejestrze Pośredników Kredytowych spełnia oba to oczekiwanie. Podmiot, który planuje złożyć wniosek do Komisji Nadzoru Finansowego musi posiadać pełną wiedzę o potrzebnej dokumentacji, a także być świadom skutków prawnych, jakie wywołuje wpisanie do rejestru i wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności.
Spis treści:
- Czym różni się I dział od II działu rejestru pośredników kredytowych?
- Kto może zostać pośrednikiem kredytu hipotecznego?
- Jak wpisać się do I działu rejestru pośredników kredytowych?
- Konsekwencje prawne
- Zarejestrowany pośrednik a klient
Czym różni się I dział od II działu rejestru podatków kredytowych?
I dział rejestru podatków kredytowych różni się od II działu tym, że podlega osobnemu aktowi normatywnemu – ustawie z 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Poza tym przy wnioskowaniu o wpis jest więcej warunków do spełnienia, potrzebnych załączników oraz występują różnice proceduralne. Oprócz tego, w razie działania niezgodnego z prawem zarejestrowany pośrednik kredytu hipotecznego narażony jest na więcej konsekwencji niż pośrednik kredytu konsumenckiego.
Kto może zostać pośrednikiem kredytu hipotecznego?
Pośrednikiem kredytu konsumenckiego może zostać osoba fizyczna, osoba prawna lub spółka nieposiadająca osobowości prawnej. Od wszystkich trzech wymagane są:
- całkowita zdolność do czynności prawnych, czyli na przykład osoba fizyczna nie jest ubezwłasnowolniona (dotyczy również personelu);
- brak karalności za przestępstwa: skierowane wobec wymiaru sprawiedliwości; fałszerstwa dokumentów; przez które ucierpiało zdrowie innej osoby; zabójstwa; skarbowe; przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu oraz obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi; polegające na ujawnianiu prawnie chronionych danych (dotyczy również personelu);
- co najmniej ukończona szkoła średnia albo branżowa, może też być wykształcenie ekonomiczne lub prawnicze (wymagany co najmniej stopień magistra);
- zdanie egzaminu na pośrednika kredyty hipotecznego – można ubiegać się o wpis w ciągu 2 lat od dnia uzyskania pozytywnego wyniku;
- zobowiązanie się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej.
W przypadku osób prawnych oraz spółek bez osobowości prawnej, powyższe warunki muszą spełniać członkowie zarządu albo wspólnicy. Zdanie egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego nie jest wymogiem, który muszą spełniać osoby po studiach ekonomicznych lub prawnych. Regulacje te znajdują się w art. 49 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie hipotecznym.
Jak wpisać się do I działu rejestru pośredników kredytowych?
Kiedy już kandydat spełni powyżej opisane warunki, należy wypełnić wniosek i złożyć go wraz z zestawem wymaganych dokumentów. Wnioskujący musi podać: informacje o firmie, swoje imię i nazwisko, numery PESEL, KRS, NIP, dane pełnomocnika. Co trzeba załączyć?
- oświadczenie o pełnej zdolności do czynności prawnych oraz zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego, które potwierdzi, że podmiot nie został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa wymienione w ustawie (to samo dotyczy zatrudnianych pracowników);
- oświadczenie o tym, że działalność gospodarcza pośrednika aktualnie nie podlega postępowaniu upadłościowemu oraz że w ogóle nie uległa upadłości;
- dokument, potwierdzający działalność gospodarczą, co wydaje Krajowy Rejestr Sądowy albo Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej;
- oświadczenie, w którym wnioskujący zobowiązuje się do dostarczenia do KNF listy kredytodawców natychmiast po podpisaniu z nimi umowy o działanie w ich interesie;
- jeżeli pośrednik już pracuje z kredytodawcami na ich rzecz, musi przedstawić ich aktualną listę;
- jeżeli podmiot nie zatrudnia personelu, musi załączyć takie oświadczenie;
- jeżeli wnioskującym jest osoba prawna albo spółka bez osobowości prawnej, musi dołączyć listę wspólników lub członków zarządu;
- dyplom, potwierdzający ukończenie studiów prawniczych lub ekonomicznych z tytułem magistra albo kopię odpisu uchwały o zaliczeniu egzaminu – wydaje Komisja Egzaminacyjna dla Pośredników Kredytu Hipotecznego;
- wnioskodawca musi poinformować KNF o tym, że będzie wykonywał działalność pośrednictwa kredytu hipotecznego na mocy przepisów art. 4 pkt 16 lit. b i c ustawy o kredycie hipotecznym.
Kiedy Komisja rozpatrzy wniosek pozytywnie, wydaje zezwolenie na prowadzenie działalności, za które trzeba zapłacić 616 złotych. Dowód tej wpłaty należy również załączyć do wniosku. KNF wydaje decyzję w ciągu 30 dni.
Jeżeli podmiot jest zainteresowany pośrednictwem na rzecz tylko jednego kredytodawcy, wówczas musi ustalić z nim wszystkie szczegóły. Będą to kwestie, dotyczące spełnienia wszelkich spraw formalnych oraz zebrania odpowiednich dokumentów. Następnie kredytodawca składa wniosek do KNF. Co ciekawe, po upływie 14 dni KNF musi wpisać podmiot do rejestru i nie ma z tym związanych żadnych opłat. Wtedy mamy do czynienia z działalnością bez zezwolenia, która jest w pełni legalna. To kredytodawca ponosi pełną odpowiedzialność za swojego pośrednika. Tak stanowi art. 57 ustawy.
Komisja może wydać negatywną decyzję po rozpatrzeniu wniosku. Wówczas wnioskodawca może zastosować środki odwoławcze. Pierwszym z nich jest złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, a drugim zaskarżenie decyzji do sądu. Tych sposobów odwołań nie można stosować równocześnie. Podmiot ma też prawo zgodzić się z decyzją, która w takim przypadku ulega uprawomocnieniu.
Konsekwencje prawne
W przeciwieństwie do pośredników kredytu konsumenckiego, podmioty wpisane do I działu rejestru będą podlegały nadzorowi KNF. Mowa tu o zaleceniach, co do których pośrednik ma się stosować w wyznaczonym terminie. Zabieg ten ma na celu ochronę interesów klienta – chodzi tu o zabezpieczenie praw wynikających z umowy przed ewentualnym naruszeniem. Komisja może też zastosować inne środki zapobiegawcze. Ponadto zarejestrowany pośrednik, na żądanie KNF ma obowiązek przekazywać wszelkie dane, które wiążą się z jego działalnością. Informacje te są potrzebne, aby zweryfikować pośrednictwo pod kątem zgodności z wymogami prawnymi.
Pośrednik kredytu hipotecznego, który nie wywiązał się z zaleceń Komisji może zostać ukarany. Sankcje są różne. Te pieniężne zaczynają się od wartości 3-miesięcznego wynagrodzenia brutto agenta, a kończą na kwocie 500 000 złotych. Oprócz tego istnieją kary w postaci odwołania lub zawieszenia w czynnościach winnego członka zarządu, usunięcia z I działu rejestru, a nawet cofnięcia zezwolenia. O tym wszystkim traktuje rozdział 10 ustawy.
Osoba, który została pozbawiona zezwolenia, a nadal aktywnie zajmuje się pośrednictwem kredytu hipotecznego może otrzymać grzywnę w wysokości 100 000 złotych lub trafić do więzienia na 2 lata. To z kolei znajduje się w artykule 77 ust. 1 ustawy.
Zarejestrowani pośrednicy kredytu hipotecznego mają możliwość podjęcia współpracy z innymi podmiotami, funkcjonującymi na rynku finansowym. Jednym z brokerów jest spółka Helikon prowadząca ogólnopolską działalność pośrednictwa finansowego. Firma obsługuje między innymi właśnie kredyt hipoteczny. Podjęcie współpracy na tym polu pozwala chociażby na sprzedaż kredytów bez spełniania takich warunków jak polisa ubezpieczeniowa czy opłaty, którą w innym przypadku trzeba wnieść do KNF.
Zarejestrowany pośrednik a klient
Biorąc pod uwagę aktywną, prawnie umocowaną funkcję kontrolną, jaką KNF sprawuje nad zarejestrowanymi pośrednikami kredytu hipotecznego klient może czuć się bezpiecznie, korzystając z jego usług. Narażenie się na wysokie sankcje, łącznie z pozbawieniem wolności nie jest dla nikogo korzystne. Ponadto, w razie wątpliwości pośrednik musi na bieżąco informować o swojej sytuacji i działalności. Dlatego też można założyć, że takie podmioty będą uczciwie oraz rzetelnie pomagać klientom w znalezieniu i wybraniu odpowiedniej oferty.
I dział rejestru pośredników kredytowych jest listą, na którą wpisać się można ze znacznie większym trudem niż do II działu. Wiąże się to z ponoszeniem większej odpowiedzialności oraz z wypełnianiem obowiązków, których nie mają pośrednicy kredytów konsumenckich. Konsekwencje prawne również są dotkliwsze. To wszystko wiąże się jednak z gwarancją profesjonalizmu i rzetelnością pośrednika w wykonywanej przez niego pracy. W końcu kredyt hipoteczny to dla konsumenta duże i bardzo ważne przedsięwzięcie. Warto, aby przy tej okazji wszystko odbywało się w atmosferze wzajemnego zaufania i dobrego nastawienia obu stron.
