W ostatnim czasie w Polsce nastąpiły istotne zmiany w przepisach regulujących zastrzeganie numeru PESEL. Numer PESEL, unikalny numer identyfikacyjny nadawany osobom fizycznym w Polsce, odgrywa kluczową rolę w różnorodnych transakcjach administracyjno-prawnych.
System numerów PESEL w Polsce to unikalny identyfikator nadawany osobom fizycznym przy urodzeniu lub w momencie imigracji do kraju. System ten odgrywa kluczową rolę w różnych transakcjach urzędowych, w tym w opiece zdrowotnej, edukacji, zatrudnieniu i usługach finansowych. Ostatnie zmiany w przepisach związanych z zastrzeganiem numerów PESEL wynikają z konieczności zwiększenia ochrony danych i prywatności osób fizycznych.
Spis treści
Przepisy regulujące zastrzeganie numeru PESEL
Na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. celem ograniczania skutków kradzieży tożsamości 17 listopada 2023 roku podjęto działania, mające na celu poprawę bezpieczeństwa danych obywateli w postaci zastrzegania numerów PESEL.
Podstawę prawną wprowadzenia tych rozwiązań stanowią:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe
- Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności
- Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych
Jakie zmiany nastąpiły
Od 1 czerwca 2024 r. numery PESEL będą podlegały weryfikacji w ramach różnorodnych działań, które mogą mieć związek z próbami kradzieży danych. Należą do nich składanie wniosków kredytowych lub wniosków o pożyczkę do różnych instytucji finansowych, w tym banków, firm pozabankowych prowadzących sklepy internetowe i stacjonarne itp. Jeżeli chcemy sprzedać nieruchomość, weryfikacji PESEL również trzeba dokonać u notariusza. Podobna procedura ma miejsce w przypadku uzyskania duplikatu karty SIM lub podpisania umowy najmu.
Numery PESEL wykorzystywane są jednak przy wielu innych transakcjach i nie wszystkie transakcje wymagają usunięcia blokady. Ograniczenie danych nie będzie miało wpływu np. na podpisanie umowy w pracy, umówienie się na wizytę lekarską, podróże zagraniczne, uzyskanie dokumentów, wykupienie recept czy zawarcie związku małżeńskiego.
Zastrzeżony numer PESEL, a wnioskowanie o kredyt czy pożyczkę
Twój numer PESEL zostanie sprawdzony w rejestrze zastrzeżeń, jeżeli:
- Podczas weryfikacji Twojego wniosku o zawarcie umowy kredytowej,
- Podczas weryfikacji Twojego wniosku o zawarcie umowy kredytu refinansowego,
- W okresie, w którym warunki istniejącej umowy kredytowej mogą ulec zmianie.
Jeżeli podczas weryfikacji Twojego wniosku Twój numer PESEL zostanie zakwalifikowany jako zastrzeżony, pożyczkodawca odmówi Ci pożyczki z powodów podanych powyżej. Po odblokowaniu numeru PESEL będziesz mógł ponownie ubiegać się o pożyczkę.
Jak wycofać zastrzeżenie numeru PESEL?
Jeżeli Twój wniosek o udzielenie finansowania otrzymał decyzję odmowną ze względu na zastrzeżony numer PESEL, przed ponownym złożeniem wniosku o pożyczkę pozabankową czy kredyt, należy go odblokować w jeden z prostych sposobów:
- Korzystając z aplikacji mObywatel,
- Logując się do swojego profilu zaufanego w serwisie mobywatel.gov.pl,
- Dokonując zmiany w urzędzie pocztowym, w placówce bankowej lub w urzędzie gminy/miasta.
